Walther Dingemans, eigenaar van VDZ Projecten en expert in biobased renoveren, werkt aan een duurzaam renovatieproject in een jaren ’50-woning. In dit artikel volgen we hem tijdens het leggen van een 100% circulaire vloer met natuurlijke materialen, zoals schelpen en kalkvezelhennep. Walther legt stap voor stap uit hoe hij te werk gaat en welke voordelen deze materialen bieden.
Aanpak in een jaren ’50-woning
Momenteel is Walther Dingemans aan het werk in een jaren ’50-woning. Hij legt uit. “De bewoners zijn erg met duurzaamheid bezig. Op advies hebben ze een warmtepomp laten plaatsen en de kozijnen en het glas laten vervangen. Dit zijn in mijn ogen jammer genoeg niet de juiste stappen om een woning te verduurzamen. Deze combinatie zorgde er ook voor dat het vochtpercentage in huis heel hoog werd en er schimmels gingen groeien. Er was dus eigenlijk sprake van een wooncomfortprobleem.”
Walther Dingemans en zijn team pakken dit probleem aan en verduurzamen de woning bovendien verder. “We brengen de luchtdichting hier eerst op de juiste manier op-en-top in orde. Dat zou de vochthuishouding in principe nog verder omhoogschroeven. We brengen echter ook een gezond balansventilatiesysteem aan dat dit volledig op orde brengt. Daarna ga je pas isoleren. Doe je dit met zelfregulerende materialen zoals hennep, dan krijg je echt een fantastisch binnenklimaat.”
Stap voor stap: een duurzame vloer leggen
0. Wat vooraf ging
“De bestaande houten vloer hebben we er helemaal uitgehaald. De balken hebben we ter plaatse bewaard en in een deel van de woonkamer hergebruikt. Die hebben we 65 mm lager gelegd dan het vorige peil. De bewoners hadden eerst een hoogteverschil in de vloer en dat halen we helemaal weg. In eerste instantie kijken we altijd eerst even naar de grondslag of naar het zandbed. In dit geval lag er een stampbetonvloer. Die kun je gewoon netjes laten liggen.”
1. Egale laag schelpen
“Als bodemisolatie is er gekozen voor schelpen. Schelpen hebben een heel hoog vermogen om vocht te reguleren. Ze nemen direct het vocht op en voorkomen dat er opstijgend vocht gaat optreden. Schelpen bestaan immers volledig uit kalk. Zeventien jaar geleden waren er al schelpen ingeblazen, alleen dat was niet helemaal egaal gedaan omdat ze niet goed onder de vloer konden. Wij hebben de vloer van een mooie egale laag schelpen voorzien. Bij een vaste grondslag hanteren wij altijd een laag van 250 mm schelpen. De schelpen worden elektrisch aangetrild, VDZ Projecten werkt volledig emissieloos, zodat de schelpenlaag helemaal verdicht is.”
Tip van Walther Dingemans:
Gebruik je schelpen op zandgrond? Pas dan geotextiel toe. Dit zorgt ervoor dat de druk beter wordt verdeeld en de schelpen niet in de grond worden geduwd.
2. Aanbrengen kalkhennep
“Nu de schelpenlaag er mooi strak in ligt, gaan we de kalkhennep uitverdelen. Ook kalkhennep heeft een heel hoog vermogen om vocht te reguleren. Het geeft geen giftige dampen af en de brandwerendheid is ook heel hoog. Kalkhennep verdicht heel snel. Als je erop gaat staan, zakt het bijna niet in. Het is erg makkelijk materiaal om mee te werken. Bij het verwerken kan het handig zijn om het een klein beetje te vernevelen als het wat droog is. In verband met de stofdeeltjes van kalk draag je bij het droog uitverdelen ook altijd een mondkapje. Kalkhennep blijft honderden jaren goed. We kunnen het zelfs, bij droogbouw, weer teruggeven aan de boer als dit huis ooit helemaal gesloopt wordt.”
3. Plaatsen van ESB-platen
“Na het aanbrengen van de kalkhennep plaatsen we de ESB-platen. Wij gebruiken een ESB-plaat omdat deze geen formaldehyde in zich heeft. Het kan natuurlijk zijn dat we in de toekomst naar een nog duurzamere plaat gaan. Zo zijn we bijvoorbeeld aan het kijken of we een plaat van 100% hennep kunnen ontwikkelen. Bij het plaatsen kiezen we ervoor om minimaal te schroeven. Er wordt niets gelijmd. De platen worden in twee lagen kruislings over elkaar heen gelegd. Zo worden de naden allemaal overlapt, het zorgt voor stabiliteit.”
4. Aanbrengen schapenwol
“Nadat de ESB-platen zijn gelegd, voorzien we de gehele rand van de vloer van een strook schapenwol. Deze is tegen het contactgeluid. Het geluid van het lopen op de vloer trekt nu niet meer via de muren door naar boven of naar een andere ruimte. We plaatsen de strook rechtop. Er komt straks nog een houtvezelplaat tegenaan. De wol die wij gebruiken is behandeld, waardoor het insectenwerend is.”
5. Leggen vloerverwarming
“Zoals gezegd komt er op de ESB-plaat nog een houtvezelplaat. Deze is 35 mm en is al voorgefreesd voor de vloerverwarmingsslangen. Deze zijn het minst duurzame onderdeel van de opbouw, maar op dit moment wel de duurzaamste oplossing. Er zit een kunststof laagje om de leidingen heen. De flexibele leidingen zelf zijn van aluminium. Dit is duurzamer en het geleidt de warmte veel beter. De leidingen zijn dus niet biobased, maar wel recyclebaar.
Comfortabele verwarming kunnen wij in principe genereren via het wtw-ventilatiesysteem. Vloerverwarming was in dit geval echter de expliciete wens van de klant.”
6. Afwerkingsvloer plaatsen
Walther Dingemans; “De bewoners hebben als afwerkingsvloer gekozen voor een houten vloer, zodat dit in het biobased kader valt. Voordat we deze leggen, plaatsen we eerst nog een micro- cementvezel tussenplaat van zo’n 4 mm. Deze zorgt voor een egale verdeling van de warmte van de vloerverwarming. De afwerkingsvloer is een eiken fineervloer op basis van een clickmodule.”
Ik vind dit artikel:
